مقدمه

همان‌طوری که پیش‌نمایش یک فیلم (trailer)، بسیار کوتاه، واضح و دقیق است، رزومه نیز تریلری از خود شما است. همان‌طوری که حضار برای قضاوت در مورد یک فیلم، سه ساعت فرصت دارند؛ یک استخدام‌کننده نیز زمان محدودی برای قضاوت یک فرد از طریق رزومه وی در اختیار دارد. پس به صورت کلی می‌توان گفت که رزومه، توصیف تخصصی شما، تجربیات، سابقه تحصیلی و برخی از جزئیات شخصیتیتان است.

رزومه «Curriculum Vitae»، به‌عنوان شرح مختصری از زندگی و تجارب کاری فرد به شمار می‌رود که می‌تواند به‌عنوان یک سند تأثیر‌گذار و قابل استناد، از صلاحیت‌های حرفه‌ای و شخصی برای ورود و استخدام در یک کسب‌وکار یا به‌منظور استفاده در زمینه خاص، برای یک شرکت مورد استفاده قرار گیرد.

با این‌که هیچ‌گونه ساختار استاندارد و مشخصی برای نوشتن یک رزومه مناسب وجود ندارد، در این نوشتار سعی می‌گردد تا نکاتی عمومی برای تدوین یک رزومه قابل قبول و اثرگذار معرفی گردد.

 ویژگی‌های عمومی رزومه

یک رزومه بایستی منظم، به روز و دارای اطلاعات صحیح و مرتبط بوده و نیازی به توضیح اضافی نیاز نداشته باشد. به صورت کلی، رزومه بایستی به‌روشنی مشخص نماید که چرا شما برای شغل در‌خواست شده و یا پروژه درخواستی مناسب هستید. به این منظور بایستی از ساختار مناسبی استفاده شده که مهارت‌های کلیدی، شایستگی‌های اساسی، دستاوردها و ویژگی‌های اصلی را برجسته نماید.

بایستی توجه داشت که رزومه برای مخاطب نوشته می‌شود، لذا جهت‌گیری آن، باید در راستای ایجاد درک و شناخت، در خواننده باشد. به عبارت دیگر، نباید رزومه را برای خودتان بنویسید. برای تدوین یک رزومه خوب، باید در ابتدا آن را طراحی نموده، سپس پیش‌نویسی از آن تهیه کرد و در نهایت، آن را مورد بازبینی و اصلاح نهایی قرار داد. ویرایش و اصلاح مستمر رزومه فردی و شرکتی، امری است که هرگز نباید فراموش شود.

یک اشتباه کوچک در نوشتن یک رزومه تأثیرگذار، می‌تواند به قیمت دید منفی کارفرما و در نتیجه عدم موفقیت در به دست آوردن شغل یا پروژه مد نظر تمام شود؛ در ادامه با برخی از این اشتباهات به ظاهر کوچک ولی بسیار مهم آشنا خواهیم شد:

• رزومه‌ نامرتب: رزومه بایستی تا حد امکان ساده‌ باشد. این سادگی در نوع و اندازه فونت، فرمت و هر چیزی که وجود دارد، نمایان می‌شود.
• عدم اشاره به دستاوردها: نقش‌های شما در سازمان‌های مختلف تا حدود زیادی شبیه به هم هستند، اما دستاوردهای شما آن بخشی است که می‌تواند رزومه شما را از رزومه دیگران متمایز کند. اشاره به این موضوع، می‌تواند علاقه‌ای در ذهن استخدام‌کننده ایجاد نموده و او را بر آن دارد که شما تنها به وظیفه هشت یا نه ساعته خود قانع نبوده‌اید و برای اثبات این‌که شایستگی شغل مورد نظر را داشته‌اید، فراتر رفته‌اید.
• تجربیات نه چندان مرتبط: ممکن است در دوران تحصیل و به‌عنوان کمک‌هزینه، در یک رستوران زنجیره‌ای کار کرده باشید؛ اما نیازی نیست که حتماً به این موضوع در رزومه خود اشاره کنید. تنها زمانی به چنین تجربیاتی اشاره کنید که آن تجربه، هماهنگ با شغلی باشد که برای آن پیشنهاد داده‌اید.

• اطلاعات شخصی بیش از اندازه: باور داشته باشید که یک استخدام‌کننده هرگز علاقه‌ای برای آگاهی از اطلاعات شخصی شما ندارد؛ بنابراین فضای موجود در رزومه خود را با افراط در ارائه چنین داده‌هایی هدر ندهید.
• استفاده از ضمایر شخصی: در یک رزومه حرفه‌ای هرگز نباید اثری از ضمایر شخصی (من، بنده و ...) باشد.
• شناسه پست الکترونیکی غیرحرفه‌ای: این مورد یکی از دلایلی است که می‌تواند موجب تمسخر شما شود.
• حجم رزومه: اگرچه برخی معتقدند که رزومه تک برگی بسیار ایده‌آل است، اما کماکان بر سر این‌ مسئله بحث است که حجم یک رزومه ایده‌آل چقدر است. هیچ اشکالی برای فراهم آوردن رزومه دو برگی نیز وجود ندارد. اما از این موضوع اطمینان حاصل کنید که به تمامی موارد مهم در رزومه خود اشاره کرده‌اید و در صفحه اول، آن‌ها را با تأکید بیان نموده‌اید.
• فراموش کردن کلمات کلیدی: امروزه بسیاری از استخدام‌کنندگان، رزومه‌ها را از روی کلمات کلیدی آن‌ها جستجو می‌کنند. آن‌ها رزومه‌ها را از طریق سیستم ردیابی متقاضی یا جستجو در پایگاه داده، با کلید واژه‌های اصلی که مرتبط با موقعیت شغلی موجود است، انجام می‌دهند. بنابراین مطمئن شوید که رزومه شما کلمات کلیدی مرتبطی را که مناسب نمایه شما باشد، دارد.

• اشتباهات گرامری/ املایی: این اشتباهات شاید به نظر کوچک بیایند، اما تأثیر عمیقی بر آینده شما خواهند گذاشت. بنابراین بهتر است قبل از به ثبت رساندن آن، بررسی املایی آن را به فرد دیگری بسپارید.
• خلاقیت بیش از اندازه: به‌کارگیری خلاقیت بسیار خوب است، اما خلاقیت بیش از اندازه، می‌تواند رزومه را پیچیده کند. استخدام‌کنندگان، رزومه‌های تر و تمیز، دقیق، کوتاه و ساده که تمام پیشینه تحصیلی و سازمانی شما را به‌طور مطلوبی پوشش می‌دهند، ترجیح می‌دهند. بنابراین با خلاقیت زیاد، متن را پیچیده نکنید.
• دروغ گفتن: هیچ جایی برای دروغ یا بزرگ‌نمایی در یک رزومه حرفه‌ای وجود ندارد، زیرا در نهایت ممکن است توسط استخدام‌کننده آشکار شود.
• اختصارنویسی اجتناب کنید: نمایه‌هایی همانند «IT» یا فناوری اطلاعات، از جمله این موارد است. ممکن است فردی که رزومه را می‌خواند، از اصطلاحات و عبارت‌های تخصصی آگاهی نداشته باشد، حتی در صورتی‌که شما مخفف کلمات را به کار می‌گیرید.

ساختار رزومه

تحقیقات نشان می‌دهند که استخدام‌کننده‌ها قبل از این‌که شخصی را به مرحله بعدی استخدام بفرستند، یا آن را رد کنند، به‌طور متوسط سی تا چهل ثانیه برای رزومه وی وقت صرف می‌کنند. بنابراین تهیه رزومه‌ای که در نگاه اول متقاعد‌کننده و جذاب باشد، امری بسیار ضروری به نظر می‌آید. بسیاری از افراد و یا شرکت‌ها، قبل از ارسال رزومه، هفته‌ها و حتی ماه‌ها بر روی آن وقت صرف می‌کنند. این امر بدین دلیل است که استخدام فردی، اخذ یک پروژه کاری و یا ورود به یک همکاری فناورانه بین شرکتی، وابسته به دیدگاه و برداشت طرف مقابل خواهد بود که قسمت عمده‌ای از آن، از طریق مطالعه رزومه به دست می‌آید. به‌طورکلی، رزومه از چند بخش اصلی تشکیل شده است که در این قسمت سعی می‌گردد اجمالاً به آن‌ها اشاره شود:

الف) مجموعه مهارت‌ها: بخش مهارت‌ها، اولین بخش از رزومه را تشکیل می‌دهد که باید مهارت‌های اصلی و دستاوردهای مرتبط با موضوع درخواستی را شامل شود. در این راستا، بایستی ویژگی‌های شخصی و یا سازمانی خود را، که احساس می‌کنید در مسیر موفقیتتان در موقعیت شغلی و یا پروژه پیشنهادی اثرگذار است، به‌صورت مشخص قید نمایید.

ب) زمینه‌های تخصصی: این بخش، تا حدودی اختیاری است؛ چراکه بسیاری از مشاغل و یا طرح‌های اجرایی، ماهیتی عمومی دارند و از این‌رو، در بخش قبلی باید تمام جزئیاتی را که ممکن است کارفرما نیاز داشته باشد، بیان کنید. با این حال، توصیه می‌شود که این بخش را حفظ نمایید و در آن زمینه‌هایی را که در آن تخصص ویژه داشته و می‌توانید در این زمینه‌ها در میدان رقابت با دیگران بدرخشید، را ارائه کنید. البته ادغام این بخش  با بخش قبل، یا حفظ آن به‌صورت مجزا، در اختیار شماست. این‌که شما چه تصمیمی می‌گیرید مهم نیست، آنچه که مهم است، این است که رزومه شما تا حد امکان، صادقانه و بر مبنای راستی استوار باشد. بهترین رزومه، رزومه‌ای است که بدون خلق اطلاعات نادرست، برخی از جزئیات در آن حذف شده باشد. تجربه نشان می‌دهد که در نگارش رزومه، تمایل برای نمایش نادرست حقایق بسیار زیاد است؛ بنابراین باید در هنگام آماده‌سازی رزومه، به شدت دقت نموده و هوشیار باشید.

ج) تجربه حرفه‌ای: تجارب حرفه‌ای، اصلی‌ترین بخش از رزومه‌ شما را تشکیل می‌دهد. در این بخش، شما باید تمام شرکت‌هایی را که در آن مشغول به کار بوده‌اید، تعداد سال‌های فعالیت خود‌ در هر یک، تعداد افرادی که شما را تأیید می‌کنند و مسئولیت‌های دیگر خود را علاوه بر مسئولیت‌های قبلی ذکر کنید. در صورتی‌که شما تازه‌کار هستید، باید به آن اشاره نموده و بر روی جزئیات دانشگاهی که در بخش بعدی به آن می‌پردازیم، متمرکز شوید.

د) جزئیات دانشگاهی: این بخش، به فعالیت‌های‌ شما قبل از فارغ‌التحصیلی اشاره داشته و  تمرکز بر محل تحصیل، نمرات کسب شده، دستاوردهای حاصله و سال‌هایی است که به تحصیل مشغول بوده‌اید. از آنجا که بسیاری از استخدام‌‌کنندگان، به دنبال افرادی با سابقه تحصیلاتی پایدار بوده و به موفقیت‌های آنی توجه چندانی ندارند، در نتیجه، اغلب داوطلبان به‌واسطه این بخش، به‌آسانی به مرحله بعدی رفته یا اینکه پذیرفته نمی‌شوند.

ه) اطلاعات شخصی: در این بخش، به اطلاعات شخصی همانند: جنسیت، تاریخ تولد، وضعیت تأهل، ملیت و ... اشاره دارد.

و) اطلاعات تماس: از آنجا که رزومه‌هایی که اطلاعات تماس نداشته باشند، غیرکاربردی هستند، در نتیجه بایستی آخرین، مناسب‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات تماس خود را در رزومه وارد کنید.

ن) مراجع تخصصی: بهتر است در رزومه، به یک یا دو نفر از افرادی که می‌توانند تخصص و طرز رفتار شما را تأیید نمایند، اشاره کنید.

انواع مختلف رزومه

با توجه به شرایط و اهمیت بازار، انواع مختلفی از رزومه وجود داشته که استفاده از رزومه متناسب با شرایط، می‌تواند دستیابی به اهداف را تسهیل نماید. اگر شما بتوانید ساختار درستی را که متناسب با موقعیت شما است انتخاب کنید، نیمی از کار انجام شده است. با توجه به دیدگاه‌های مختلف موجود، چند دسته‌بندی خاص زیر را می‌توان برای انواع رزومه معرفی نمود:

• رزومه زمانی: رزومه زمانی، بر روی تاریخ‌های متوالی کاری شما متمرکز شده است و معمولاً به‌صورت توالی زمانی معکوس ارائه می‌گردد، به‌طوری‌که از آخرین رویداد آغاز می‌شود. به عبارت دیگر، رزومه شما با آخرین شغلی که در آن فعالیت داشتید، آغاز شده و در ادامه به سمت مشاغل ابتدایی می‌رود. این نوع رزومه، به شما کمک نموده تا سابقه کاری خود را مطابق با تاریخ انجام آن، به‌خوبی نمایش دهید. در صورتی که مکرراً تغییر شغل نداشته‌اید و حداکثر در سه یا چهار سازمان مشغول به کار بوده‌اید، این مورد بسیار مناسب است.
• رزومه عملکردی: رزومه عملکردی، زمانی به کار گرفته می‌شود که شما نمی‌خواهید بر روی تاریخ کار خود متمرکز شوید و به‌جای آن بر روی مهارت‌ها و زمینه‌های تخصصی خود، متمرکز شده‌اید. در یک رزومه عملکردی، مهارت‌ها و شایستگی‌های شما، از اولویت بالایی برخوردار است و در صورتی که در روند کاری شما وقفه وجود دارد و یا به‌طور مداوم شغل خود را تغییر می‌دهید، این مورد بسیار مناسب است. تنها نقطه ضعف این ساختار، این است که برخی از استخدام‌کنندگان‌ در ایجاد ارتباط بین مهارت‌های افراد و سازمانی که برای کار در آن‌ها درخواست داده‌اند، دچار مشکل می‌شوند و این مسئله برای آن‌ها  گیج‌کننده است.

• رزومه ترکیبی: این رزومه که تحت عنوان رزومه مختلط «Mixed Resumes» نیز شناخته می‌شود، ترکیبی از رزومه‌های زمانی و عملکردی است. این ساختار، در ابتدا درباره مهارت‌ها و تجربیات شما صحبت نموده و تاریخچه استخدام شما بعد از این موارد مطرح می‌شود. این ساختار، زمانی کاربرد دارد که شما کار مشابهی را در دو سازمان مختلف انجام داده‌اید و می‌خواهید تکرار یکنواختی از توصیف شغلی خود نداشته باشید. این فرمت، زمانی که با سناریوی مشابهی سروکار دارید، بسیار کاربردی است.
• رزومه هدفمند: این رزومه، نسخه‌‌ای سفارشی از رزومه است که جزئیاتی در مورد تجربیات و مهارت‌های اصلی شما مطابق با نیازهای شغلی که برای آن درخواست داده‌اید، فراهم می‌آورد. اساساً یک رزومه هدفمند، برای ایجاد طرح کلی از خصوصیات و توانایی‌های به اثبات رسیده شما جهت ورود به موقعیت‌های شغلی جدید، متمرکز شده است.
• رزومه کوتاه «Mini resume»: رزومه کوتاه، تصویری آنی یا خلاصه‌ای از نکات کلیدی شغل، مهارت‌های اصلی و شایستگی‌ها و گواهینامه‌هایی است که کسب نموده‌اید. این نوع از رزومه، زمانی کاربردی خواهد بود که یک کارفرمای آینده‌نگر، به‌جای توصیف جزئیاتی که معمولاً در یک رزومه عادی وجود دارد، مصاحبه‌ای در مورد دستاوردهای شما را درخواست نماید.

• رزومه غیرسنتی «Non-Traditional»: این نوع از رزومه، تا حدود زیادی از گراف‌ها، تصاویر، عکس‌ها و الگوهای تأثیرگذار متنوع تشکیل شده است. در سناریوهای معاصر، رزومه‌های بصری بسیار مورد توجه هستند و به‌خصوص در زمینه فناوری اطلاعات و دیگر موقعیت‌های فنی، به شدت توسط استخدام‌کنندگان درخواست می‌شوند.

نوشتن رزومه در نبود تجربه کاری قوی

یک رزومه خوب، اولین ابزار برای درخواست شغل است. زمانی که شما تجربه کاری مناسبی ندارید، برای نوشتن رزومه چه کاری باید انجام دهید؟ فردی که به‌تازگی فارغ‌التحصیل شده و به دنبال کار مناسبی است، قطعاً رزومه کاری خوبی برای ارائه ندارد. اما این امر بدین معنی نیست که شما نمی‌توانید رزومه کاری جالب‌توجهی داشته باشید. در ادامه، به برخی از نکات برای تبدیل نمودن رزومه شما به یک رزومه تأثیر‌گذار، حتی بدون داشتن تجربه کاری مناسب، اشاره می‌شود:

• در خصوص مهارت‌ها و توانایی‌های خود که تناسب خوبی با موقعیت درخواستی دارد و نحوه انجام مسئولیت‌هایی که به عهده شما گذاشته می‌شود، صحبت کنید.
• سابقه تحصیلی خود را بسط دهید.
• در مورد کارآموزی و آموزش‌هایی که دیده‌اید، صحبت کنید.
• در مورد پروژه‌هایی کوچک یا بزرگی که در دوران تحصیل خود انجام داده‌اید، صحبت نموده و نشان دهید مهارت‌های تحقیق و مهارت‌های همکاری با یک تیم را دارید.
• به راهکارهایی فکر کنید که بتوانید دانش با ارزشی را که از تحصیل در محیط دانشگاهی یا تحت تعلیم آموزه‌های صنعتی قرار کسب نموده‌اید را توصیف کنید.
• فوق‌برنامه را اضافه نمایید، تا توانایی‌های رهبری خود را به استخدام‌کننده نشان دهید.
• اگر یک شغل نیمه‌وقت داشته‌اید، می‌توانید به آن اشاره نمایید.
• اشاره به کسب‌وکارهای فامیلی، به‌عنوان یک تجربه مجزا و متفاوت کارآفرینانه، می‌تواند تأثیرگذار باشد.

رزومه مناسب برای تبلیغ و ترویج کسب‌وکار 

در دنیای امروز، راه‌های بیشماری وجود دارد که شما می‌توانید کسب‌وکار خود را در معرض دید مخاطبین قرار دهید. از یک آگهی نصب‌شده در تابلو اعلانات فروشگاه‌های محلی و ارائه کارت ویزیت به دوستان و آشنایان گرفته، تا تهیه تیزرهای تبلیغاتی و عرضه گسترده آن در رسانه‌های مختلف. با این حال، یک روش بسیار مؤثر و کارآمد برای ارتقاء کسب‌وکار که کاملاً رایگان بوده و هیچ هزینه‌ای را به شما تحمیل نمی‌نماید، ارائه اطلاعات مرتبط با کسب‌وکار، شامل خدمات و محصولات از طریق یک رزومه کاری تأثیرگذار است. این امر به‌ویژه برای استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا که با محدودیت در منابع مالی مواجه هستند و در عین حال، محصول یا خدمتی مبتنی بر ایده‌ای جذاب دارند، مهم‌تر است. استارت‌آپ‌ها، با تدوین یک رزومه حرفه‌ای و در عین حال اثربخش، می‌توانند مجموعه‌ای از مشتریان و مخاطبین بالقوه را به سمت خود کشانده و مجموعه‌ای از مشتریان اولیه برای ورود به بازار تقاضا گرد هم آورند.

اولین نکته در زمینه تدوین یک رزومه خوب، به نوع کسب‌وکار شما باز می‌گردد؛ می‌بایست مخاطبین کسب‌وکار خود را به‌خوبی شناسایی و ارزیابی نموده و رزومه را صرفاً به افراد یا شرکت‌هایی ارسال نمایید که به محصول یا خدمت شما نیاز داشته باشند. بدیهی است، مجموعه مخاطبین یک شرکت مشاوره مدیریت، یک استارت‌آپ توسعه‌دهنده محصولات دارویی مبتنی بر فناوری نانو و یک کسب‌وکار ارائه محصولات غذایی خانگی، کاملاً متفاوت بوده و نوع رزومه تدوین‌شده برای هر یک از این گروه از مخاطبین، منحصربه‌فرد خواهد بود. فهرستی از آموزش‌ها و گواهی‌های مرتبط با آن، تقدیرنامه‌ها و گواهی‌های حسن انجام کار و نیز مجوزهای مرتبط با حوزه فعالیت کسب‌وکار خود را در رزومه قید نمایید، تا میزان صلاحیت حرفه‌ای خود را به مشتریان بالقوه نشان دهید.

علاوه بر این، رزومه باید با شناسایی مشتریان بالقوه و در راستای جلب توجه آن‌ها نگاشته شود. مهارت‌ها و تجارب پیشین خود و نیز مجموعه قابلیت‌های فعلی کسب‌وکار را تا آنجا که می‌توانید در رزومه برجسته نمایید. افزودن دستاوردهای کسب‌وکار، شامل لیستی از مشتریان فعلی و یا روند افزایشی فروش محصول که بیانگر رضایت مشتریان است، می‌تواند در اثرگذاری رزومه کمک نماید.

نکته مهم دیگر، راه‌های ارتباطی، شامل آدرس، اطلاعات تماس، وب‌سایت و ... است که می‌بایست در اولین نگاه از سوی مخاطب رزومه یافت شود. سعی کنید برقراری ارتباط مشتریان بالقوه با خود را تا آنجا که می‌توانید تسهیل نمایید.

http://nanomatch.ir/