مقدمه

نانوفناوری یک حوزه نوظهور و در عین حال بسیار انعطاف‌پذیر از منظر کاربرد فناوری است و همین عامل، موجب می‌شود تا طیف وسیعی از صنایع و بخش‌های مختلف اقتصادی و صنعتی، اعم از کشاورزی، پزشکی، دفاعی، صنایع الکترونیک و ...، متقاضی استفاده از این فناوری باارزش باشند. قابلیت استفاده از نوآوری‌های نانویی حتی در منازل و یا عرضه محصولات ضد پیری به‌عنوان محصولات کاملاً شخصی، نشان‌دهنده فرصت بی‌نظیر و بازار بزرگ پیش روی فعالان این حوزه است.

در این نوشتار و در ادامه معرفی شرکت‌های استارت‌آپی موفق حوزه نانو، «Nanotech Industrial Solutions» یا «NIS» که یک شرکت نانوفناوری تولیدکننده محصولات صنعتی، شامل روغن‌های روان کاری، گریس، پوشش‌دهنده‌ها، مایعات فلزکاری و کامپوزیت‌های پلیمری است را، معرفی می‌نماییم.

«NIS» در یک نگاه

شرکت «NIS»، یک تولیدکننده افزودنی‌های شیمیایی مبتنی بر ذرات کروی شکل تنگستن دی سولفید فولرین «IF-WS₂»، با سایز نانو و میکرو است. این شرکت آمریکایی، توسط مناچم گنات «Menachem Genut» که یک کارآفرین و نوآور در زمینه‌های علوم مواد، ساخت نیمه‌هادی‌ها، شیمی و فناوری نانو است، تأسیس شده و از سال 2002 میلادی، با بهره‌مندی از فناوری‌های منحصربه‌فرد خود، اقدام به تولید و فروش نانو مواد روان‌کننده و منحصربه‌فردی نموده که در بسیاری از صنایع، اعم از خودروسازی، معادن، صنایع دریایی و هوافضا کاربرد دارد.

ویژگی کلیدی «NIS» که آن را از سایر رقبا متمایز ساخته، تولید انحصاری نانو ذرات معدنی فولرین شکل در مقیاس بالا است که این شرکت را به یک بازیگر کاملاً خاص در بازار جهانی بدل نموده است. ذرات فولرین ارگانیک و چندلایه، برای نخستین بار در سال 1992 میلادی، توسط پروفسور ریشف تن «Reshef Tenne» و در انستیتو علوم ویزمن «Weizmann Institute of Science» کشف شد. در ادامه، مجوز انحصاری برای تولید، تجاری‌سازی و فروش این کلاس جدید از نانو مواد، در اختیار شرکت «NIS» قرار گرفت. (فولرین‌ها یا «Bucky ball»ها، از مدل‌سازی فردی به نام ریچارد باکمینستر فولر «Richard Buckminster Fuller» گرفته شده که گنبدهای «Geodesic» را معرفی و مشهور نمود. نانو ذرات فولرین نیز، به دلیل شکل کروی و هسته توخالی، به این نام خوانده می‌شوند.)

«NIS» اولین شرکتی است که به صورت تجاری، موفق به ساخت و عرضه نانوساختارهای لوله‌ای و کروی چندلایه از مواد معدنی شد. اولین ترکیب معدنی که توسط «NanoMaterials» به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه «NIS»، به صورت ذرات کروی و لوله‌ای چندلایه ساخته شد، تنگستن دی سولفید بود. این ذرات، در برابر فشار، ضربه و گرما، دارای مقاومت قابل‌توجهی هستند و با توجه به سمیت کم و خواص جذب شوک بالا، به ساخت روان‌کننده‌ها، پوشش‌ها و کامپوزیت‌هایی با کارایی بالا، کمک می‌کنند. از مهم‌ترین مزایای این فناوری، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کارایی بهتر در شرایط سخت
• مقاومت بیشتر در برابر ضربه
• بهره‌وری انرژی بیشتر
• سازگار با محیط‌زیست
• کاهش خرابی و هزینه‌ها

فناوری انحصاری به مثابه یک مزیت رقابتی پایدار

پلتفرم انحصاری «NIS»، قادر به ساخت ساختارهای کروی به شدت یکنواخت و یک‌شکل، شامل 20 الی 100 لایه ترکیب معدنی است. این ذرات چندلایه، در مقابل حرارت و فشار بسیار مقاوم هستند. علاوه بر این، لایه‌های بیرونی آن‌ها تحت‌فشارهای شدید، با سطوح کار پیوند برقرار کرده تا ناهمواری‌های بین دو سطح را پر نموده و بین دو سطح، یک لایه پوشش فوق روان‌کننده پیوسته تشکیل دهند. از این منظر، روان‌کننده‌ها اولین و مهم‌ترین کاربرد برای این نانوفولرین‌های معدنی منحصربه‌فرد محسوب می‌شوند. لازم به ذکر است که نانوفولرین‌های «WS2»، به‌عنوان عامل‌های روان‌کننده کارآمد، بسته به روغن پایه و شرایط کاری، توانایی بالای خود را با کاهش سایش تا بیش از 30 درصد، ثابت نموده‌اند. همچنین تأیید شده است که بازده تریبولوژی این ذرات، با افزایش فشار افزایش می‌یابد.

در سال‌های اخیر، «NIS» با استفاده از یک فناوری پلتفرم مشابه، نانولوله‌های چندلایه‌ای از «WS2» به نام «INT WS₂» نیز ساخته است.این نانولوله‌ها، دارای نواقص سطحی کمی بوده و به دلیل یکنواختی بالا، نسبت به نانولوله‌های کربنی دارای قابلیت پراکندگی «Disperse» بهتری هستند. علاوه بر این، نانولوله‌های تولیدی «NIS»، مقاومت بسیار بالایی در برابر فشارهای دینامیک و استاتیک داشته و آن‌ها را می‌توان در کامپوزیت‌هایی با ماتریس‌های مختلف استفاده نمود تا به مقاومت سایش بالای ماتریس میزبان و در عین حال بهبود خواص مکانیکی و حرارتی دست یافت.

محصولات

این شرکت، مجموعه‌ای از محصولات افزودنی به‌عنوان مکمل روان‌کننده‌ها تولید می‌کند که اصطکاک و تولید گرما را کاهش داده و در نتیجه، سایش مکانیکی در طی فرآیند کمتر می‌گردد. این افزودنی‌ها که با استفاده از فناوری انحصاری شرکت ساخته شده و طول عمر ماشین‌آلات را افزایش می‌دهند، در سه دسته افزودنی‌های روغن اتومبیل، افزودنی‌های گریس و افزودنی‌های روغن‌های صنعتی و فلزکاری، تقسیم‌بندی می‌شوند.

افزودنی‌های روغن اتومبیل «NIS» در سه گرید مختلف ارائه می‌شوند که تقویت خواص ضد سایش و اصطکاک و همچنین افزایش تا سه برابری طول عمر روغن موتور را به دنبال دارند. افزودنی‌های گریس نیز، در چهار گرید مختلف عرضه شده که قابلیت ‌استفاده برای ماشین‌آلات صنعتی، معدن‌کاری، چرخ‌دنده‌ها، یاتاقان و سایر کاربردهای مشابه را دارا می‌باشند و از آن‌ها می‌توان به‌عنوان جایگزینی برای بسته‌های افزودنی معمولی گریس مانند گوگرد و فسفر استفاده نمود. افزودنی‌های روغن‌های صنعتی و فلزکاری «NIS» نیز، در بیش از 9 گرید مختلف به بازار عرضه می‌گردد که دارای خواص ضد اکسیداسیون، ضد سایش و ضد اصطکاک بسیار بالایی بوده و می‌توان بنا به گریدهای مختلف، خواص منحصربه فردی را از آن‌ها انتظار داشت.

تلاش برای توسعه و بهبود قابلیت‌های فناورانه

یکی از اقدامات جالب توجه «NIS» برای توسعه قابلیت‌های فناورانه و حفظ پیشگامی در تولید روانکارها، تملک شرکت «NanoMaterials»  در سال 2012 میلادی است. این شرکت، از مجموعه‌های فعال در حوزه نانوفناوری است که با نام «APNano» نیز شناخته می‌شود و متخصص در ساخت و تولید نانوفولرین‌های چندلایه معدنی مبتنی بر پلتفرم فناوری پتنت شده در انستیتو علمی ویزمن بود. خریداری این شرکت از سوی «NIS»، موجب شد تا این تخصص ارزشمند به «NIS» انتقال یافته و با مهارت‌های فناورانه قبلی آن یکپارچه گردد. نانو مواد مبتنی بر سولفید تنگستن «WS2»، دنیایی از فرصت‌های جدید برای تولید و توسعه روانکارهای با عملکرد مطلوب و کامپوزیت‌های پلیمری پدید آوردند و عملاً فناوری جدید در پیشرفت موفقیت‌آمیز محصول مقاوم در برابر فشار، سایش و فرسایش این شرکت که به نام «®NanoLub» شناخته می‌شود، تأثیر بسیار زیادی داشت. «NIS» در حال حاضر از «WS2» در روغن‌های روانکاری، گریس، پوشش‌دهنده‌ها، مایعات فلزکاری و کامپوزیت‌های پلیمری در صنایعی چون صنایع دفاع، معدن و فلزکاری استفاده می‌نماید.

البته «NIS» در طول سال‌های فعالیت خود، از بحث تأمین مالی و جذب سرمایه‌های جدید نیز غافل نبوده است. مجموعه سرمایه جذب شده از سوی این استارت‌آپ، در حدود 12 میلیون دلار است که از سوی دو شرکت سرمایه‌گذاری «EMV Capital» و «Evonik Venture Capital GmbH» تأمین شده است.

تیم کاری

«NIS» که در ابتدا کار خود را با یک گروه کوچک زیر نظر «مناچم گنات» آغاز نموده بود، در حال حاضر جزء شرکت‌های متوسط دسته‌بندی می‌شود (شرکت‌هایی با کارکنان بین 50 تا 100 نفر). یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تیم کاری «NIS» که در نخستین نگاه در ذهن مخاطبین جلوه می‌کند، گرد هم آمدن متخصصین مختلف از حوزه‌های گوناگون و با نگرش‌های متفاوت است. به عنوان مثال، دکتر جورج دیلویان «George Diloyan»، به‌عنوان مدیر اجرایی شرکت، دکتری الکتروشیمی و علوم مواد دارد که با توجه به مدارک کارشناسی ارشد خود در حوزه علوم کامپیوتر و ترمودینامیک و تجربه گسترده در فعالیت‌های نانویی، قابلیت حل مشکلات پیچیده صنعتی و هدایت مجموعه برای معرفی محصولات نوآورانه جدید را، دارا می‌باشد.

ایتسیک هاواکوک «Itsik Havakuk» نیز، قائم‌مقام و مدیر فروش و بازاریابی شرکت است. وی تجربه قابل‌توجهی در زمینه بازاریابی شرکت‌های نوآور و فروش بین‌المللی آن‌ها دارد. علاوه بر این، هاواکوک دانش لازم برای ورود به همکاری‌های فناورانه، بودجه‌ریزی پروژه‌های بازاریابی و سرمایه‌گذاری مشترک را دارا است.

مدیر ارشد مالی شرکت، استیون وگبریت «Steven Wegbreit» نام دارد که در ژانویه 2014 به «NIS» پیوست. وی از حسابداری در شرکت‌های تولیدی و خدماتی کار خود را آغاز نموده و در ادامه، خود را به‌عنوان یک مدیر مالی مناسب و باسابقه، در صنایع شیمیایی مطرح نمود.

«NIS» با توجه به حوزه فناوری پیشرفته و محصولات پیچیده‌ای که تولید می‌کند، یک مدیر فروش فنی در تیم کاری ارشد خود دارد که به مشتریان مشاوره‌های لازم را ارائه نموده و در عین حال، مسیر توسعه محصولات با توجه به تقاضای بازار را تعیین می‌کند. این نقش، بر عهده دکتر مانیش پاتل «Manish Patel» قرار داشته که بیش از 29 سال تجربه در صنعت روانکاری دارد. وی دو پتنت در زمینه افزایش طول عمر روغن با استفاده از فیلترهای شیمیایی به ثبت رسانیده و خود، یک صاحب‌نظر در حوزه روغن‌های صنعتی و روانکارها محسوب می‌شود.

دکتر الکساندر مارگولین «Alexander Margolin»، مدیر ارشد عملیات در شرکت زیرمجموعه «Nano Materials» بوده و از سال 2006 میلادی به این‌سو، عضو هیئت‌مدیره «NIS» است. وی دارای مدرک دکتری شیمی از مؤسسه ویزمن بوده و تاکنون بالغ بر چندین ثبت اختراع در زمینه مهندسی فرآیند و اتوماسیون، سنتز نانو ذرات معدنی و سایر فناوری‌های نانویی داشته است.

یک ویژگی جالب دیگر در تیم کاری «NIS»، استفاده از مشاوره‌های علمی و فنی پروفسور «ریشف تن» در زمینه توسعه فناوری و عرضه محصولات جدید است. وی بیش از 250 مقاله علمی و بالغ بر 20 پتنت گرنت شده در اختیار دارد و با توجه به کشف ذرات فولرین ارگانیک و چندلایه برای نخستین بار، بهترین فرد برای ارائه مشاوره‌های علمی به متخصصین «NIS» محسوب می‌شود. بهره‌مندی از این کاشف بزرگ، یکی از مزیت‌های رقابتی «NIS» در مقایسه با سایر رقبا محسوب می‌شود.